בס״ד

Parashat Re'eh

Parasha
Devarim 11:26  - 16:17
Haftara
Isaiah 66:1 - 66:24

______________________________

Introduction/הקדמה

Parashat Re'eh ipi sei na ham?

Re'eh kity thucheng hi lir'ot tina ahi, lir'ot tichu muding/vetding tina ahi (Lir'ot - to see)

Ipi jih a Re'eh tia kiminvo ham?

Re'eh akity jih chu, tuchung Parasha ahin Moshe in Israel chate kom ah mitzvah ahiding bang a ijui teng Phatthei-na ichung a chuding chuleh torah toh kitoh lou a ichonteng ichunga Gaosap-na lhung ding ahi aty. Hichi Phattheina leh Gaosapna (Bracha ve Klala) chu mihiem in amuteng apha le ase hetkhen na anei thei nading ahi.

Malbim (מלבי"ם) hilchetna dungjui in, Mihiem khat in Torah le mitzvot phate'a ajui teng achung a phattheina, lolhinna, chuleh lhagao lampang a khangtouna anei e. Hichi Phattheina leh lolhinna hochu (Bracha) mijouse in amuthei nading ahi. 

Content/תוכן

Moshe in Israel chate kom ah hitin ahil e : Nisih hinkho kimanchahna ahin Pathen jabol ding (Meaning - Mitzvot juiding) le jabol-louding chu deilhen theina (Choice/בחירה) akinei e. Hinlah Phattheina leh Gaosap nachu hiche deilhen-na/Choice achun aki ngam e. Thilpha bol a phatthei chanding, ahilouleh Thilse bol a gaosapna chanding - Mihiem deilhen-na (Free will/בחירה חופשית/Bekhira Khofshit)

illustrastion/ Thutekah - Munkhat ahin gari atam behseh jih in Traffic Jam/פקק תנועה ana um e, hichijih chun driver tamjo chun gari akihei uvin Highway lampi jonding in akigong tauve, hichi phat laitah achun asah lang akon in loubolpa/Farmer khat in highway lampi kichaina lang thingbah tam tah in lampi ating e aty. Atahsan lou dimset jong a um in, atahsan phabeh jong aum e. Atahsan hon a um nau lampi achun a ngah uvin ol ol in achal uve. Atahsan lou ho, highway lampi jon hovang ajona in thingbah tam tah in lampi ana tin jih in aban achal thei tapove. 

Hichi bang chun Mitzvot leh Torah jui hi ahahsat-na tamtah um jongleh ajo naleh ilhung nading mun kilhung ding ahi. Mitzvot le Torah juilou, Chonsetna bol chu anopna tamtah um jongleh ajoteng alampi jouse bingding ahi. 

Conclusion -  Parashat Re'eh akon hetding a poimo tahchu, Phattheina leh Gaosapna chu eima kideilhen dung jui a Pathen in apih ding ahi. Achunga kisei bang chun Thilpha bol chu hahsa lheh jongleh ajona leh Phattheina (Bracha/ברכה) chu ichung a chuding ahi, Chonset bol chu leiset mihiem hinan anopna tamtah um jongleh ajonaleh Gaosapna (Klala/קללה) chu ichung a chuding ahi.

Mitzvot 

Parashat Re'eh sung ahin Mitzvot 55 a um e.

Mitzvot Aseh 18   Mitzvot Lo Tase 37

Mitzvat Tzedaka 

Parable - Philosopher khat in Rabbi Gamliel kom ah hitin thudohna anei e : "Torah in tzedaka avel vel a pih ding, sum hung ki hahsa inte tia kichat louding aty. Hichi Torah thupih chu kichat umlou ham? Mihiem khat chu iti asum hahsat ding gel phalou a tzedaka apih pih kom thei ding ham?"

Rabbi Gamliel in thudoh hitin ale doh e, Nakom a loan kithum leh napih ding ham? 

Philosopher : Athumpa ah aki ngam e, athumpachu hetkhah lou mi ahileh sum pih doh ding chu kichat um in te tin adonbut e.

Rabbi Gamliel : Athum pachun guarantor nei taleh la?

Philosopher : Tahsan thei ahileh kapih ding ahi.

Rabbi Gamliel : Guarantor pachu goverment ah dinmun lentah khat tuh hitaleh, sum pih doh dichu ipi naty dem?

Philosopher : Lungkham na bel hil a sum chu kapih ding ahi, ajih chu kasum chu guarantee ahi jih in.

Rabbi Gamliel : Mihiem khat in Tzedaka apih teng Pathen akon nung muding guarantee ahi aty.

משלי יט:יז

:מַלְוֵ֣ה יְ֖הוָה ח֣וֹנֵֽן דָּ֑ל וּ֜גְמֻל֗וֹ יְשַׁלֶּם־לֽוֹ

Proverbs Chapter 19:17

Malve Hashem Khonen Dal ugmulo yeshalem lo:

Proverbs Chapter 19:17

Mivaichapa khoto pachu Pakai akhoto ahi, Hijeh achu Pakai in atohman alepeh ding ahi.

Pathen in mivaicha kithupi pachu hichi leiset a asum pih jong aledip ding chuleh atohphatman (Reward/שכר) jong ahunglhung ding olam haba leh apih kit ding ahi. Pathen chu tahsanthei mong (Trustworthy/אמין) ahi. Ahileh ipi dia mikhat chun Tzedaka apieh da ding ham?! Koimacha Tzedaka pih jih a vaicha aum poi, Apilou tejoh chung a hahsatna leh vaichatna chu ahi.

משלי כח:כז

:נוֹתֵ֣ן לָ֖רָשׁ אֵ֣ין מַחְס֑וֹר וּמַעְלִ֥ים עֵ֜ינָ֗יו רַב־מְאֵרֽוֹת

Proverbs Chapter 28:27

Noten leRosh ein makhsor uma'alim e'nav rav me'erot:

Proverbs Chapter 28:27

Koi hileh vaicha khoto chu lhahsam na neilouding, Amavang vaicha kimu mosahpa chunga vang gaosap-na lhung ding ahi.

Pathen in Tzedaka bol ho chu alekithupi kiu hilou in apihdoh sang a tamjo a asah ahi. 

 Mitzva se lo limkhok et ha Shem shel HaKadosh Barukh Hu

Tuchung iParasha uva hin “Mitzva se lo limkhok et ha Shem shel HaKadosh Barukh Hu” kity mitzva aum e. Limkhok kity thucheng hi suhmang ding tina ahi. (Limkhok - to remove) Hichi mitzva hi Pathen min suhmanglou di tina ahi. Pathen min thingthou jat 7 hojouse kisut nachu suhmang lou ding ahi. Hichi min-theng kisut naho jouse chu munnen-bom (dustbin/פח) sunga jong pei phal ahipoi. Ipei ding le Gniza (גניזה) sunga pei ding ahi ajih chu Gniza a kipei hochu leinui a akivui ji ahi. Ipi jih a leinui a kivui khel khel ham? Ajih chu dustbin a kipei chu amintheng thou jalou tabang ahi chuleh halmang jong phal hikit lou ahi ajih chu akihal mang chu Pathen min kisumang tabang mama ahijih ahi. Ahin, Computer/Phone a kisun ho vang atah a hung suh doh thucheng ahilou jih in abuina ima a um poi. Aki tadoh (Printed/מודפס) tah levang phal ahi kit tapoi.  

Car window a vutvai khu mat (Dusty/מאובק) nalah khat a Pathen mintheng khat chu kisun taleh suhmang phal ham??

Phal ahi! ajih chu lekha a kisun bang a permanent a um dan ding ahilou jih a. Ahin bol lou in vang apha e.

Shabbat a thilsut phal ham? (Melakhat Kotev/מלאכת כותב)

Shabbth a thil sutlouding kity hi 39 Melachot holah a khat ahi (Melakhat Kotev). Deoraita dungjui in thucheng 2 chan sut Phal ahi hinlah Derabanan dung jui in 1 jong sut phal ahipoi. Derabanan hin Deoraita a bolphalou jouse avel a aven tup ahi. Thil khat a kon het lou a aban kichal bebe thei ajo naleh ‘isur’ lentah akibol thei dijih a, Phallou hochu pum bol a bol phalou ding a Derabanan in aventup ahi.

Mitzva se lo la’asot p'tzaim baGuf lohotzi dam.

Hichi mitzva hi “Tahsa sutpol a thisan suo phal ahipoi” tina ahi. Tahsa sutpol a thisan so louding kity hi het masat pen thei chu tattoo (קעקוע) ahi. Tattoo kiu hilou hoi nadia surgery kibol hojong ahup tha ahi. Mihiem tahsa hi thengthou na "kedusha" anei e. Hichi kedusha pachu ahiding bang a ihisah lou teng hichi mitzva toh kikal a thil kibol ahi, abei lam asei ding in Torah pal keh akihi e. 

Ipi in mihiem tahsa kedusha ahi nachu asuh buh thei ham?

Mihiem in tahsa sutpol kiu hilou in amit hihen akam hileh tahsa thil phalou a kon akiventup/ikituh tang joulou leh hichi theng thou nachu akisubuh in ahi. Example - Mit - Shmirat enayim

                  Kam - lashon hara

______________________________



Comments
* The email will not be published on the website.
I BUILT MY SITE FOR FREE USING