בס״ד

Parashat Korach 

______________________________________

Korach chu koi ham?

Korach hi Yitzhar chapa, (Kehat tupa) Levi phung a kon ahi.  Amaho insung "Bnei Kehat" kiti tehi Levi phung adia apoimo pen ahive. 

Ama kigel dan in milen milal ding mong mong a hung pieng (Born/נולד) kahi tin aki gel e ajihchu, Yitzhar tupa kahi. Yitzhar chu thau (oil/שמן) tina ahin, twi chunga thau akilap doh bang in keijong michung a lamkai tuna thei ahilouleh, Shemen hamishcha nupih a um thei khat kahi tin akigel e.

Korach chan chin ho - 

  • Miching tah leh thil hethei khat.
  • Aron Hakodesh dom ding lah in jong lhen doh khat ahi.
  • Agao (Ruach haKodesh) in asun apah teh lah a Themgao Samuel hung pieng doh di ahe ti jong aki mu in ahi.
  • Ajonan, Korach hi ama leh ama ki ngai sang mikhat ahi, ajieh chu nei le gou vat lou, mihou pen khat ahi.    

Mishlei 18:23 - Avaichapa chu thu asei chan in atao thon, mihoupa vang thu asei tieng kilietsah nan adim e                                                                           

Korach ipiti hung hou doh ham?

Levi phung jouse avaicha e ajieh chu Egypt gam hung potdoh uchun Israel chate jouse in nei le gou aki chom uvin ahin Levi tephung in vang khat cha aki chom pove. Ajieh chu Israel chate jouse suh (Slavery/עבדות) anachang uvin, Levi te in vang Torah akijil thei uve, suhchan na kon akilha ong uvin ahi.

Korach vang Levi phung ahi vang in Pharaoh neile gou vetup ahi jih in ahou e. Chichung chun in Pathen in Ipu'u Yosef nei le gou sel jong amu sah e. Ahin, aman ahou nachu Torah toh kidehna aman jeh in gotna ana mu in ahi - Midda-Keneged-Midda.Korach insung bahKorach lungthim siet hung kipat na

Korah chu mitoh kikhih na len tah nei jongleh Moshe toh kidinte (Against/כנגד) din vang lunggrel ana anei ponte, ajinu in atilseit lou ana hileh. 

Aji (Wives/נשים) jieh a thilo mi 2 a um in khat chu Juda mi, khat chu Gentile. Juda chu Korach ahin, Gentile chu Haman ahi.

Moshe in lamkai len tuh ding a ana lhen phah lou chun, Korach kiletsahna chu nasatah in ana sukha e. Moshe in Kehat phung lamkai ding injong ina lhengdoh pon, Kasopi pa (cousin/בן דוד)  Elitzafan ben Uziel joh alheng e.

Bamidbar 3:30 - Kehat phung lamkai ding chu Uziel chapa Elizaphan 

Kapu Kehat in cha pasal 4 anei in Amram, Titzhar, Chevron leh Uziel ahi uvin. Amaram chapa teni Moshe le Aharon Lamkai len le Cohen Gadol atuh lhon in.

Amram tupa Eliezer jong Cohen ahin, ipi dia kei ima kahi lou ham tin agel e. Eliezer toh kamin hon jong numerical value akibang in ipi jieh a ama Cohen hithei a kei hithei lou ham?  Moshe hin Pathen akon hitalou in aman adei dei abol hitan te tin alung thim asie cheh cheh tan ahi.


Korach ajinu in atilsiet na

Korach lungthim chu asiet na asang lheh tan, ajo nan Moshe in Mitzvot ho jong akisiem thu dan  in agiel tai. Levi te kisuh theng nadia lu-kihoutol (Bamidbar 8:5-14) chun Korach jinu in Korach kom a "koi in nalu ahotol ham? namel kisan kahei dih e!" tin asei in ahi. Chu in Korach in "Moshe bol ahi" tin asei e. 

Korach jinu : Moshe in navet da danchu angol toh naki lo nading a nalu an hotol (Shaving/גילוח) sah ahi ati.

Korach : Hiponte! ajih chu achate ni a jong ahoutol e.

Koarach jinu : ipi khoh asah ding ham? Nang a ahotol thei nading ahi phot leh.

(Ni khat Korach Beith Ha-Midrash hung kile in ajinu in adong e)

Korach jinu : Tuni Moshe in ipi halacha nan hil uvem?

Korach : Tzitzit gui lah a, gui khat chu tkhelet asiem ding thu ei hil uve. 

Korach jinu : Ipi ham tkhelet?

Korach : Tzitzi gui lah a agui dum khat pa khu ahi.

Korach jinu : Ven, Moshe hin adei dei dan a mitzvah aki asiem ahi. Ipi dia tkhelet chu khat bou hisah ngai ham? Navon jouse chu thkelet in nasiem pieh ing kate ati.

Korach in anungjui (Congregation/עדה) ding kisiem

Korach in anung jui di mi asim chun, Moshe against na bol ding hile alo lhing lou di aki het jieh in "Leshem Shamayim" Pathen min theng in kiloi khom nakhat siem ute ati. Korach in anungjui ding hochu anei le agou mangchan athunun e. Anung jui mi 250 ahiuve. Alah uva lamkai din Datan le Aviram ajao e. Ajachatna'u sel pieh nading in Torah in anung jui mi 250 ho amin vang asei poi. Torah in ajachatna'u asel pieh lo najih khat chu pieng masa Cohen phung ahi jieh u ahi.

Thusim - Chapang, minei joute cha khat in, Mikveh a mi kisil kah in mi von lah akon thil agu in ahi. Mikveh neipa in vang chapang pa insung mai vet nadin amin asei poi ahin guchapa chu misang, mi ngou ahe ti bou asei e. Amin asei lou vang in, mi hon koi ham ti chu ana hedoh thei uve athusei dan akuon.

Korach le anungju ho Moshe thudoh na nei

Korach leh  Datan chuleh Aviram toh anungjui mi 250 hochun avon u abon in tkhelet in akisiem uvin Moshe kom in hitin asei uve. Nang in tkhelet gui khat bou bol ding in thupieh nasiem in ahin kei hon vang nanga sang a hoijo in kavon'u jouse tkhelet in kaki siem uve tin asei uve. Chuin Amahon Moshe chu akipal nadin thu doh adong uve "Ka von jouse'u tkhelet a kisim hijongleh, tkhelet gui khat chu kai lhah sah ngai khel khel ding ham?" tin adong uve.

Korach geldanchu "tkhelet a kisiem von chu tkhelet gui angai chat be lou bang in, Israel chate in jong Aharon Cohen HaGadol ding in angai cha pouve, ajih chu Israel chate jouse chu athieng thou ngan ahiuve.

Bamidbar 16:3 - Pakai in aumpi thieng chih ihive, iti danna Pakai in aumpi mite chunga kikoi sang hon ham

Moshe thu donbut na

Moshe in henge! Tkhelet a kisim von in jong tkhelet a ngai chai tileh Korach in mitzvah pachu manthei lou ahi tia andon but ding ahijih in. Moshe in hiti joh hin donbut na anei in ahi "Pathen akon kajah dan in, von chu tkhelet in kisiem jongle agui tkhelet a ngai tei tei e ati. Koarch in Thusom (10 commandments/עשרת הדיברות) kipieh chun Hichie tobang mitzvah, Mitzvat Tzitzit, Challah, Truma, ,ma'aser tiho kaja kha poUve tin adonbut uve. 

Korach le anugjui 250 ho Moshe kinilpi

Nang in ipi tha (Right/זכות)  nanei a nasopi pa Cohen Gadol nahi sah a nangle nang lamkai lenpen a naki koi ham?

Moshe in aw nem tah in adon but uve "Ken kasopi pa Aharon jong Cohen kahi sah pon, Kei jong lamkai lien katu nom a katu ahipoi atI"

Aharon in vang thu cheng khat cha asei poi. Korach in Moshe chih dan ahe in, thu kihasei leh kipal nabep kisei doh khan tin, ka nungjui jousei kilhaso khante tin athip beh tai.

Moshe in Korach le anungjui ho patiepna (Test/נסיון) apieh

Moshe in, Nang ho jong punbuh sung a (Tabarnacle/משכן) natong ding lom kahiuve natiu leh jingle hung uvin lang Ketoret (Hal namtui/incense/קטורת) hung hal uvin. [Ketoret chu Cohen lou, abol ding lou khat in abol le thina chan'a gotna chang thei ahi.] Moshe in ajing (Next day/מחרת) atiep pieh jeh uchu, ajing nikho kah a athilbol diu chu adieh lou aki gel doh man uva kisihna anei thei nadiu ahi. Ahin, ajing in amo ho chu ketoret hal dingin punbuh mai a ahung tauve. 

Korach le anungjui ho Gotna chang (Punishment/עונש)

Korach le anung jui ho ketoret hal ding in ahung tau ve. Pathen in Korach chu alhagao (Soul/נשמה) mei in akah sah in chuin atahsa leisiet aval lhum sah in ahi. Dantan le Aviram jong anei agousie leh a insung mite gei in leiset in aval lhum e. Alhang pi a Pathen in mihem kum 12 nui, [Beith din in 13 nui] got na apieh lou ahi, hinlah LeShem-Shamayim, Pathen min thieng ding hilou kinilna (Makhloket) anei a hitiachu achonsiet levang naosen kisan chunga jong gotna lhungpha thei ahi. Hichijieh achu Datan le Aviram chate jousie jong chunga jong gotna lhungpha ahi. Anung jui 250 ho vang mei in akah vang uvin, leisiet in aval lhum pove. 

Pirkei Avot 5:17 - Pathen ngailutna (Leshem Shamayim) jeh a kinelna jousei chu phat khat le kihetthem na um ding ahi, Pathen ngailutna (Leshem Shamyim) jeh hilou a kinilna hochu itih hijongleh kihetthem tuona umlou ding ahi. Koi tobang kinil nachu Pathen ngailutna jieh ham? Hililel le shammai ahi. Koi tobang kinil nachu Pathen ngailutna jieh hilou ham? Korach le a'mipite ho ahiuve.

______________________________

Mussar 

Korach chun anei kham kham in lung oi tah in ana um le ima buina achung a lhung lou ding ahi. Akilusit (Greedy/חמדנות) jieh a adeipa jong chanbe lou, aneisa jong mansah lo. Midrash in hintin atekah na apie e - Vacha khat neh ding ahung kichom in aleng doh in ahile, vadung chung aphah in ali (Reflection/השתקפות) akimu in a engseit in, ali a amu vacha nehthei chu achu lhah gutleh ama ajong aki khih sah lo in khat cha achan da lo e.

Pathen in leiset a asie le apha asiem bang in, Pasal in aji thu alah tieng aphat na adim in aphat louna jong adim in ahi. Jil doh thei khat chu ji (Wife/אישה) thu lah chu pha jongle, adihlou na avang ji (Wife/אישה) thu ngai akan poi. Numei ching in a insung khantou nading bou abol in Numei phalou (Wicked/רשעית) in vang a insung siet nading jing abol e.

Mishlei 9:1 - Numei ching in a inn ding akisah e

Numei jieh thilna leh buina tu lo ho - 

  1. Chava, Adam theiga ne ding a sol
  2. Delilah in shimshon tha hatna asuh mang pih 
  3. Leng Izevel (queen/מלכה) in Achav lengpa thil phalou bol ding a asol. 

______________________________

  • Shabbat Shalom!
  • LeHatzlakha le Elan ben Sarah baTzava
Comments
* The email will not be published on the website.
I BUILT MY SITE FOR FREE USING