בס״ד
______________________________
Besalach kity hi ״asol״ kitina ahi. Paro in Am-Israel te Egypt akuon alhadoh kiseina ahi. Paro in Am-Israel te asoldoh in hinlah a nung'u ahin ledel kit in chuin Pathen in thilsuoh kidang ana bol in twipi san ana lhekhen (Kiryat Yam Suf/קריעת ים סוף) tai. Tuchung Shabbat hi “Shabbat Shira” akity. Shira chu la (Song/שיר/שירה) ahin chuleh “Shira” tia akiminvo jieh chu Parashat Besalach sung ahi Am-Israel ten twipi san agalkai utoh kilhon a, Pathen in thilkidang abolpieh nachung uva Pathen thangvah na la asah u ahi.
Kirya - Kibot keh/kisat keh tina ahi. Twipi san ki lhekhen kiseina ahi. Twipi aki lhekhen nailou vang in Bnei Israel ten twi apal pan tauve, twi in a ngong chan’u apha in hinlha twipi aki lhekhen naipoi. Moshe in twikhanglien chunga akhut ajat in “Pathen min ah ki lhekhen tan!” tin thupieh anei in hinlah twipi aki khen deh naipoi. Chuin, Pathen in Moshe kuom a twi chu na tienggol ah jep in atin, Moshe in ajap in hinlah aki khen deh naipoi chuphat in Pathen Sechina ahung kum lha in - twipi akhi lhekhen tai. Moshe in twipi jah ah “Ipi dia tua naki lhekhen ham? - Ma lekha hayam ki tanus” tin adong e. Twipi in hitin adonbut e “Pakai masang ah leisiet akithing thing e - Mi lifnei Adon khuli aretz”. Twipi san akigal kai nasung ahin Pathen in thilsuoh kidang 10 ana bol e.
Shira - La. Twipi san galkai jou a Pathen avahchoi na’u la kiseina ahi. Egypt sepai ten Bnei Israel te ahin del pet u’chun vantil ten “Shira” ana sa kiguo uvin hinlah Pathen in “Bnei Israel ten, kichatna nei pum a twisan ajot lai tah a iti nanghon vahchoina nasah thei diu ham?” ati. Bnei Israel ten agalkai jou uvin vantil ten vahchoina chu asa kiguo kit uvin hinlah Pathen in “Kasiemsa hijat thi [Egypt sepai te] a iti nang hon vahchoina la nasah thei diu ham?” ati kit e. Ajonan Moshe in vahchoina la chu ahin sa pan in Am-Israel ten jousie'n aban ahin jom uve. Ipi dinga amahon asah'u chu Pathen in aphal pieh ham? Ajieh chu thil kidang chu amaho chung a ana suo jieh ahi.
Je Eli ve’anvehu - Hichie Ka Pathen ahin, kachoisang ding ahi. “Ve’anvehu” kity hi Pathen choisang ding tina ahi. Pathen ipiti kichoisang ding ham? Mitzvot ho ahoina thei chan le aloupi napen thei a suoh bulhit ding, hichie chu Pathen choisangna ahi. Mesilat Yesharim Perek 19 akhun hichie chungchang thu ahin source 2 akipie e.
Mussar - Neh ding bei a mihiem kihing thei lou ahijieh in sum neijousie mitzva bolna manding ahi dih poi hinlah, gemara in ahil nuom chu eima level a mitzva ahoina thei pen a tup ding tina ahi.
______________________________