בס״ד

Parashat Vaera

  • Parasha - Shemot 6:2 - 9:35
  • Haftara - Ezekiel 28:25 - 29:21

______________________________

Introduction 

(Thumakai - Hakdama)

Vaera kiti hi “Ana kilah” tina ahi. Pathen in Avraham, Yitzchak leh Yaakov koum ah “El Shaddai” tin ana kilah in Moshe koum in vang “Yut-Kei-Vav-kei” tin ana kilah e. Moshe le Aharon in Paro heng ah Bnei Israel te aga thum lhon in hinlah Paro anuom pon chuin Moshe jong Midyan khuopi ah akile in lha 6 aga’um tai. Lha 6 sung achun Paro in Bnei Israel te natohna asuoh hahsat pieh in asuo genthei cheh tai. Lha 6 jouin Moshe hieng ah Pathen ahung kilah kit in Moshe Egypt gam ah asol tai.

Tuchung Parashat Vaera ahi Egypt a gotna 7 suoh ding chuleh ahung lhung ding Parashat Bo tieng gotna 3 suohbe ding ahi. Gotna 7 asuoh masang achun a giihna’n Moshe le Aharon in tienggol gul ana suo sah lhon e. Mihiem in mi abulu tieng thanei khop in apang masa in akidoupi te joding aguo jie hinlah Pathen invang Paro leh Egypt mite chung'a gotna 10 alhun sah masang injong teshuva abol man nadiu in giihna anei masa in ahi. 

Moshe le Aharon in tienggol gul asuoh sah lhon chun Paro in “Hichie mangcha achu nei lhep kiguot lhon ham?” tin anuisat in “Kajinu kisan in abol thei thil ahi” atin, ajinu jong abolsah in chuleh chapang 4 leh 5 akou khuom in amaho jong abolsah e. Doitheim Yuchani leh Mamrai in Moshe kuom ah “Changpawl niengna mun Ofarayim a changpawl najuh kigut ham?” tin nuisie tah in a eng hou lhon e. Moshe in adonbut in “Mi khat chun, me (Vegetables/ירקות) hoitah anei tah leh, me hoi he ho kuom a aga juh ding ahi ajieh chu amahon ahoina pachat ji ahet diu ahi” ati. Hichilai akihouna’u bang achun ajona tieng doithiem hon gotna hochu Pathen akuon ahi tichu ahin het doh diu ahi.

Gotna - Makot

Shemot Rabba a akisei dungjui in gotna leh agiihna hochu akiguom in lha 1 ahijie. Khakhamim khan khat sei dan in Moshe in Paro chu hapta 3 agiih ji in chule gotna chu hapta 1 ahi jie. Geldan dang khat chu, a’giih nachu hapta 1 ahin chule gotna chu hapta 3 ahijie e. Gotna 3rd, 6th leh 9th ho hi kigiihna bei in alhung uve.

  • Thisan, Uphoh, hit gotna hochu Aharon in asuo sah e. (Pathen in Aharon a manchah)
  • Giel, Khaokho, muthim gotna hochu Moshe in asuo sah e. (Pathen in Moshe a manchah)
  • Gamsa, Gancha pul, Piengmasa thina gotna hochu koima mangcha lou a Pathen tah in asuoh sah ahi.
  • Uilut gotna hi athum uva kithu a asuo sah khom the ahi - Gotna lah a asang pen.

(1st) Thisan gotna - Makat Dam

(Shemot 7:14 - 24)

Pathen in Moshe kuom a “tienggol dom inlang (Nile/יאור) vadung chu jep tan” ati. Hinlah Moshe in abol nuom poi ajieh chu naosen ahilai a Nile vadung in ana huh doh ahi. Thuchih - "Ha’bor se satita mineno al tizrok bo even” “Na twi don’na twikuol chu suong sep khum hih in” Hichie akuon kihilna (Mussar/מוסר) chu, nahin kithupi khat mihiem chu heipang lou a achunga phat nalebol jieng ding ahi. Hitichun Aharon joh in tienggol chu adom in twi chu ajep in Goshen khuopi tilou Egypt gamsung’a twi jousie thisan akisuoh gam tai. Egypt mite'n twikul thah alai uvin hinlah, a twi chu thisan ahi thou thou e, athei (Fruits/פירות) ho kisan a twi thisan akisuoh in chule achil (Saliva/רוק) sit sau kisan thisan akisuoh in ahi. Goshen Khuopi a twi aga kichoh u’jongle adon tieng uleh thisan aki suoh kit thou thou e. Juda‘te toh khawn khat a adon bom’u jongle ama ho kamsung alhun tieng thisan akisuoh thou thou e. Hapta khat alhing jou in Moshe in Paro aga giih kit tai. 

Note - Hiche gotna masa hi Paro chung ah achu poi. 

(2nd) Uphoh gotna - Makat Tzfardea

(Shemot 7:25 - 8:15)

Gotna masapen chu Paro chunga achuh lou jieh in Paro in khohsah'na anei poi hijieh chun uphoh gotna hi amachung ah achu masapen e. Aharon in twi umna jousie tienggol ajap khum in ahileh uphoh ahung doh tauve. Uphoh ahung doh chun Egypt mite’n teshuva bol sang in uphoh thalih nadin mol le thil dang dang ahin kichoi uve, atha kiguot cheng uleh thi sang'in uphoh 6 akisepbe jiji e. Uphoh chu Goshen khuopi tilou in Egypt gamsung jousie ah adim tai. Khan khat chu changlhah kisiem’na oven sung'in jong chuom lut uve. Paro in adoithiem te akou in “Nabol thei uvam?” tin adong in, amahon “henge!” ati uvin abol uvin apunbe sah thei uvin hinlah, asuhmang thei pouve. Paro in upai anei lou Phat in Moshe koum ah atao in “Bnei Israel te kalha doh di ahitai” ati. Chuin, Moshe in Pathen kuom ah atao pieh in uphoh jousie athi in hinlah oven a chomlut jousie athipoi ajieh chu Pathen adia thi ngam a apan jieh uvin Pathen in athisah pouve. Pathen adia kipiedoh jouse chun tohman asan diu ahi. Uphoh athi phat in Paro alung atah kit tai.

(3rd) Hit gotna - Makat Kinim

(Shemot  8:16 - 19)

Aharon in a tienggol ah toul ajep in vutvai jousie hit (Lice/כינים) akisuoh tai. Egypt mite’n Bnei Israel te lampi a vutvai ho athih sah sah kuom jieh uva midda-keneged-midda vutvai jousie hit kisuoh a heo (Needle/מחט) a kisun bang a amaho le a’gancha jousie’u tahsa asun e. Paro in adoithiem ho akou in “Nabol thei uvam?” tin adonge, amahon “Chang hum sanga neo jo thil chung ah doi akijang thei poi, hichie hi Pathen thilbol mong mong ahi” tin asei pieh tauve. Hichie akuon chun doithiem ten Moshe thibol hochu atho nuom tapouve.

(4th) Thoulhe/Gamsa gotna - Makat Arov

(Shemot 8:20 - 32)

Moshe in Paro agiih kit in hinla Paro alouchal in Moshe thusei angai dih poi chuin, Pathen in thoulhe neocha’a kipat gamsa hang tah tah ho chan in Egypt sungah asuol lut tai. Thoulhe hochu amit leh abil sung uvah alut in chuleh gamsa hochun apet lih sou sou uve. Ipi dinga Pathen in hitia gotna apieh ham? Gotna masa 3 alhung jouin Egypt mite’n Bnei Israel te athi diu deisahna’n gamsa man din asuol jiuve midda-keneged-midda gamsa ho ahung uvin amaho joh ahung that uve. Chuleh Ajieh dang khat chu - Juda khat chu chapang li li (4) adonsah ji uvin midda-keneged-midda gamsa ho ahung uvin chapang hochu kha khat in ahung kilhoh mang uve. Paro in Moshe kuom ah “Na Pathen houna kin uchu gabol tauvin" ati. Chuin, Moshe in Pathen kuom ah atao in gancha hochu thidan lou in akipat doh uvin gamlang ajuon tauve. Uphoh gotna tobang a athidan lou jieh uchu avun, asa, aki (Horn/קרן) hochu aphatchuom pi thei'u ahi.

(5th) Gancha Pul gotna - Makat Dever

(Shemot 9:1 - 7)

Moshe in Paro agiih kit in hinlah Paro alouchal in Moshe thusei angai dih poi chuin Pathen in gancha ho athisah tai, Sakol tolpa chu a'sakol toh athi tha in, Kelcha chingpa chu akelcha toh athi tha e. Ipi dinga Pathen in hitia gotna apieh ham? Bnei Israel techu sakol tolding leh kelcha ching dia aman jieh uva midda-kenged-midda agancha ho pum a thilo’u ahi. 

(6th) Uilut gotna - Makat She’khin

(Shemot 9:8 - 12)

Gancha pul gotna akichai chu kigiihna bei in uilut gotna’n aban ahin jom pei tai. Hichie gotna hi Pathen, Moshe chuleh Aharon kithuo uva asuoh sah u'toh kilhon in gotna jouse lah dia asang pen ahi. Ipi dinga Pathen in hitia gotna apieh ham? Bnei Israel te anup ada uva akisil nadiu twisa twidap siem dia a'ngansie ji jieh uva midda-keneg-midda uilut in ahin phah uva kisil thei lou hil a um’u ahi. 

(7th) Giel gotna - Makat Barad

(Shemot 9:13 -35)

Moshe in Paro agih in hinlah Paro alouchal nalai e, hijieh chun Moshe in van lang a sangin, Pathen in gu olchan ahin juh sah e (Paro in teshuva abol man nadin). Ajona’n Paro in teshuva abol lou phat in giel leh mei kithu in ahung ju in mihiem leh gancha abon in akhet khah khah athi e chuin Paro in Moshe le Aharon jah a “Tun vang ka chonsie mong mong tai; Pakai chu thudih le kitah ahi’n keileh kamite kamo tai” ati. Chuin Moshe atao kiguo in atao pat masang in giel khih chu atang in, ahung khilha sa hojong tuol chulou in van ah atang dan uve. Hichi van a tang dan giel hochu kum 41 aum dan uvin Yehoshua khang in ana khi kit e. Ipi dinga Moshe in atao pat masang’a giel khi tang ham? Ajieh chu Paro in Pathen ahin pachat chu Pathen in adei lou ahi. Rasah khat in a'vahchoi nachu Pathen in adei poi.

______________________________

  • LeRefuah Shlema Elan ben Sarah
  • LeHatzlakha Vered bat Sarah LeLeida Kala
Comments
* The email will not be published on the website.
I BUILT MY SITE FOR FREE USING