בס״ד

Parashat Chayei Sarah

Parasha
Bereshit 23:1 - 25:18  
Haftara
Melachim I 1:1 - 31

_____________________________

Introduction 

Chayei Sarah - Sarah Hinkho kum 

Tuchung Parasha ahi inu’u Sarah (Sarah Imenu) thi chung chang thu akisei in ahi. Ahile, Thina thu kiseina mun achu ipi dinga a Parasha min chu “Sarah Hinkho kum” tia kimin vo kit ham? Ajeh chu Torah a Hinkho ahung kity teng tunsot hinkho “Olam Haba” kiseina ahi. "Olam Haje" a hinkho jong hinkho ahinai ahinlah Tzaddikim te vang aleiseit hinkho'u abei teng jongle ahinga kisim nalai ahi. Sarah imenu chun aleiset hinkho adalhah ni apat atunsot ahinkho kipan ahitai hijeh achu “Sarah hinkho kum” kity ahi.

Hebrew a “met” chu athi ahin, chule “Chay” chu ahing ahi. Mi tzaddik khat aleiset hinkho abei teng “Met” kity thucheng hi aki jang jipoi. Met hi Torah le mitzvot juilou ho bou chunga jahthei ahi (Jah tei tei ngai lou). Tzaddik pa chunga vang chu “Niftar” ahilou leh “Halakh le Olamo” akity ji e. 


Content 

Avraham in Hamoriya muol a achapa Yitzchak kilheina ana bol gut achun Hashem in ana huh doh e. Avraham in ajinu Sarah kom a Hashem in Yitzchak ahuh doh dan seiding in kipah tah in ahung tai hinlha Sarah chu aleiset hinkho ana bei tai. Avraham kipana jouse chu lunglhem naleh dana anasuh tai. Hichi Akon jil doh thei chu hichilai leiset ahi kipana dihta/kipana chamkim umlou ahi. (Sarah hin kum 127 anahi)

Ramkhal in alekhabu sut "Mesilat-Yesharim" akhun hitin asei e "Hichilai leiset aihung peng lo naupen chu Hashem toh kinai nading ahi (Lehidabek BaHashem)". Mihiem in gari thah, inn thah, vonthah neijongle chomkhat akipah in ajole adang adei be in kipana chamkim kity chu umlou ahi, ajeh chu mihiem tahsa in leiset nupsahna dei jongle alhagao in angaichat achom ahi. Hijeh achu sum ijat neijongle kipana pachu chamkim theilou ahi. 

Sarah ipity thi ham?

Avraham le achapa Yitzchak in Hamoria muol a kithoi dinga achi lhon kah in Satan in Sarah ana lhem e. 

  • Satan - Nachapa Yitzchak hoilai um ham?
  • Sarah - Apa toh kithoina chungchang halacha jilding in apot e.
  • Satan - Ahipoi! Nachapa Yitzchak chu kithoina kimang ding ahi.
  • Sarah - Katahsan poi!    

Sarah in katahsan poi aty vang in tijat nakhat anei e hijehchun a inn adalha in Chevron lhanga cheng milien ho 3 kom ajun tai (Milien ho 3 - Achiman, Shaishai, Talmai). Sarah in Milien ho 3 chu agal vetsah in "Mipa khat le achapa chuleh asuh teni kilhon namu uvem?" aty. Amahon henge, mikhat in chapa kithoiding in mizbeach chunga akan (Tie/קושר) in chuleh chemcha jong achoi e atiuve. Sarah chu 6 vei akap in athi tai. Sarah 6 vei aka vetsah nan a Rosh Hashana tengle Sofar Tekiyot 6 vei kimut ji ahi. 

Tanchuma seidan in Satan chu Sarah kom a Yitzchak mel in ahung kilah a "kapan kithoina a imang kigu e" aty chijeh achu Sarah tijat a thi ahi. 

Sarah toh Avraham ahinkho sung lhon a khat veicha alungthim lhon Pathen toh kikhen lou a aum lhon jeh in Pathen Sechina injong dalha lou in aum pi jeng lhon in chijih chun, Thina vantil in Sarah hinkho alah theilou ahi. Sarah hinkho alah thei tahlou jeh in Sarah tijat nading ahung bol e, chomkhat alungthim thildang agel pet2 achu ahinkho alah ahi. Thina vantil kin chu mihiem athi phat alhin leh alhagao toh atahsa suh khen ding tihi ahi. Hinlah, Tzaddikim bang khat chu Pathen toh akinai val jeh in Thina vantil injong aphat alhin teng jongle tha anei ji poi. Leng David jong aphat neijouse a Torah toh kikhen lou a aum jeh in athi nikho ahung lhun kisan in Thina vantil injong atahsa leh alhagao akhen thei poi hijeh chun thina vantil chun thingphung ha loh in aloh ging in, Leng David  in khat vei Torah akon amai ahei in ave e. Khat vei seh seh akihei kah chun thina vantil in David lhagao ana latai. (A Torah jilpet/Torah thu agel pet a atha thei lou ahi)

Avraham in Sarah avui

Avraham in Sarah vui nading in Machpela anacho e. Avraham in ipi jeh a Machpela mun khel khel chu adeilhen ham? Ajeh chu Avraham in vantil 3 hoding a sa athah pih kigut achu agancha tha kigut chu hichilai mun sunga chu gajam lut aga dalna achu, vantil in "Hichilai mun ahi Adam kivui ahi" aty chu ahin ja (Heard) in chuleh Gan Eden nam jong ahin ja e. 

Pathen in Avraham kom ah Agam apeh sa ahivang in Avraham in Bnei Chet tekom ah ajinu Sarah kivui nading mun athum e. Beni Chet techun Avraham kom ah nang "Kaleng pau" "Ka lamkai pau" "Ka Pathen pau nahi" nadei dei jat mun nakilah thei ahi tiuve. Avraham in Bnei Chet tekom achu Efron gakou uvin lang, mijouse masang a ama akon hichilai mun hi kajinu kivui nadinga kachoh ding ahi aty. Bnei Chet ten Efron akou uvin, Efron in mijouse um na ah "Hichelai mun hi manbei in kilah in aty" Ahin Avraham manbei a kilah sangin akichoh nom thou thou e ajeh chu khunung teng Sarah chu manbei a kipieh namun khat a kimoh vui vui ahung kity nalou ding ahi. Avraham in Efron kom ah kakichoh nom e aty in, Efron in dangka 400 asah in, Avraham in dangka 400 chu api in Sarah kivui nading in acho in avuitai tai.

Ipa’u Avraham in Sarah vui dinga Machpela sunga apuh lut achun Adam le Chava chu ajahcha behseh lhon in, akivuina mun hon akon atahsa/alung hon ahung kithou in apot kigu lhon e ajih chu amani chonset jeh a leiset a thina kity hung um ahi. (Adam le Chava chu Machpela a kivui ahi)

________________________

  • Le ilui Nishamat Yehoshua ben Sarah z’l
  • Le ilui Nishamat Itiel ben Khaviva z”l 
  • Le ilui Nishamat Prisca bat Shira z”l
  • Le ilui Nishamat Nerea bat Shira z”l
  • Le ilui Nishamat Khana bat Sarah z”l
  • Le Refuah Shlema Miriam bat Sarah
  • Le Refuah Shlema Ruth bat Sarah
  • Le Refuah Shlema Sarah bat Sarah
  • Le Jivug Hagun Freida bat Miriam
Comments
* The email will not be published on the website.
I BUILT MY SITE FOR FREE USING