Kisui Rosh

בס״ד

Kisui Rosh - Lu tuom

_________________________

Dvar Torah

Numei in alu kisui rosh (Lu tuom) a atuom ding hi houi akoun hung kiladoh ham? Torah ah kichin chet in nalu tuom in tin akisun poi, hinlah "Parashat shotah" akuon kijil doh ahi. Numei khat chu pasal dang toh chonsie dinga ajipa'n aginmo tah leh, Cohen pa kuom a ajinu apui ding chuleh Cohen pa'n Pakai masanga adinsah'a, numei nu sam alhap ding chuleh Pathen min thieng kidi mang na twi, twikha (Maim Meararim/מים מאררים) chu adon sah ding chutieng akiginmo na bang'a ana chonsiet leh amalpi lhong ding a awi hung puoh ding chuleh thiding ahi.

(Bamidbar 5:18) "Numei nu sam alhap ding" tia kuon numei jinei hon sam akituom jiuve tichu jildoh thei ahi. 

Numei khat chun Moshe dan leh Juda dan (Dat Moshe ve'Yahadut) apal keh leh Ketuba bei a ajipa'n akhen thei ahi (Da man bei'a kikhen iti'u tobang ahi). Ipi ham Moshe dan apal keh hochu? Ma'aser kibol lou ann aneh sah, Niddah ajui lou, Challah alahdoh lou, kithiepna anei a asuh bulhit lou. Ipi ham Juda dan apal keh? Alu kituom lou a pamlang potdoh, Pasal amujousie toh kihou. (Mishna Ketubot Perek 7, Mishna 6)

Rav Chisda in "Numei akeng dosah jong saguohkeo a kisim ahi" ati. Shmuel in "Pasal in numei lasah angai jong saguohkeo a kisim ahi" ati. Chuleh Rav Sheshet in "Numei jinei khat in alu akituom lou jong saguohkeo kiu a kisim ahi" ati ajieh chu (Shir haShirim 4:1) "Nasam jong kel-hon kijot abangin Gilad lhangvum a hung kitolsuh abange" (Gemara Masekhet Brachot 24a)

Harav Moshe Feinstein in gemara akuon ahet thiem dan alekhabu Igrot Moshe ah hitin asun e "Numei in alu akituom phot leh asam thamkhat doh jong leh abuina aum poi" ati. Ipi tobang chu "thamkhat" a kisim ham? A'sam chu tefach sang a chom ado leh phal ahi. Tefach chu 8 cm ahi. (Igrot Moshe, Even HaEzer Khelek 1, Siman 58)

Nupi kisui rosh (Lu tuom) hoitah a kibol khat chu, achate chunga jong vang phatna lien tah umding ahi. Kimkhit kiti nu hin chapa sagi anei in abon uvin Cohanim Gdolim ngan ahi uve, chuin chachamin ten "Ipi tohphat'na nanei a hichi tobang bracha nachan ham?" tin adong uve, Kimkhit in adonbutna hitin apie e "Ka inchung kisan jong kalu kiu kamusah khah poi" ati. (Gemara Masekhet Yoma 47a)

_________________________

Halacha 

  • Kisui Rosh male - Mishna Berura dungjui a sam khatcha dosah lou a abon a tuom tup chet ding. (Mishna Berura Siman 75, Sa’if 14)
  • Kisui Rosh khelki - Harav Moshe Feinstein sei dungjui a sam chu them khat dosah phal ahi. Ichan dosah phal ham? Asam ke na akuon isim pan dileh 8 cm chan dosah phal, Kisui Rosh akuon ahi dileh 4 cm chan dohsah phal. HaRav Ovadia in Mishna Berura dungjui a chie pi pha asa jo’e. 
  • Numei jinei lou hon jong sam lha sang a akipheh diu ahilou leh akikan tuop'u angai e. (Magen Avraham Siman 75, Sa’if 3)
  • Room khat sunga um khom pet a ajinu'n alu atuom lou leh ajipan Kirat Shema asei thei lou ding ahi. Hinlah mun chuom lang a ngat a ajinu amulou ding le vang room khat sunga aum khom lhon hijongleh asei phal ahi. (Sulchan Aruch Siman 75, Sa'if 2)

_________________________

Glossary

  • Dat Moshe - Moshe dan thieng thou.
  • Kisui - Atuom.
  • Maim Meararim - Twi kha, Pathen minthieng kidimang na twi.
  • Rosh - Luchang.
  • Tefach - Alhangpi’a khutphang bemdan hi tefach khat ahi. Hinlah mijousie khut liet le neo akibang pon hijieh chun kisapna dan jong jat chum chum ahi. Chazon Ish seidungjui a tefach khat hi 9.6 cm ahi. Gra seidungjui a tefach khat hi 8 cm ahi. 

_________________________

Comments
* The email will not be published on the website.
I BUILT MY SITE FOR FREE USING