Emuna Chapter 1

בס״ד

Emuna

Chapter 1 

  __________________________

Hinkho  Thudoh

Hichi leiset hi thudoh (Question/שאלה) in adim in ahi. Hinkho in avetsah (meaning/משמעות) ipi ham? Ipi ham hinkho hi? Ipi ti hinkho man ding ham? Thinung leh hoilai kijun ding ham? Mi abang khat chu ahinkho lolhing na ngan in adim in, mi abang khat chu hahsatna ngan in atum e. Mi abang khat chu ahou in, abang avai cha e. Mi abang khat chu atibu kimsel in apeng in ahin adang khat chu tahsa bukim lou in ahung pieng e. Mi khan khat techu ahinkho'u va natna tuh kha lou ahin, natna neocha athi ipi in -  bangkhat techu veisi lheh jongle ateh chan ahing e. ipi jih ham?  Hichi tabang thudoh hin nei hochu vangset na hatu loi ho ahiuve. 

Hinkho phat kikhel

Thudoh phabep nisih hinkho kikhel dan chung chang a :

  • Jani chu lolhin na ngan in adim in -  ipi dia tuni vangset na ngan ham?
  • Hapta masa chun sum aningsel in -  ipi dia tuhapta jah di cha um talou ham?
  • Jani chun kachaten kakipana ding bou abol doh uvin - ipi dia tuni kalungkham na ngan ding bou abol doh uham? Thudoh nachu chaitih nei lou ahi...

Adonbut na

Achung a thudoh najouse chu adonbut na khat bou a um in hichi chu emuna ahi. Emuna hi hinkho adia chabi (Key/מפתח) tabang ahi. Emuna sangtah nei khat chun hahsat napachu tam lheh jongleh, athuhdan khat ahe in ahi. Emuna kity hi hebrew pao a kon hung kiladoh Tahsan na tina ahi.

Kabbalah dung jui a mihem khat in alhagao lampi-dih a apui thei a, alhagao akisim tup (Tikkun/תיקון) doh pachu lolhin na lah lah a lolhina sang pen ahi. Hahsat na le genthei naho jouse jong hi lhagao tikkun bol nadia aphat na len tah a um in ahi. Emuna dih chet inei teng uleh leiset hahsat nale gentheina jouse chu ajih het-themna dihtah inei thei diu ahi.

Pathen toh kihet ding

Pathen in eiho akon in thumna le ngehna khat bou anei in hichichu ama het ding pachu ahi. Zohar lekhabu theng 2nd Century lai a ana kisun, Rabbi Shimon bar Yochai leh anung jui hon asei nau uvah Pathen in mihem asiem lo najih chu amatoh kihet ding ti pa hi ahi. Chi ma bang chun nisih hinkho a itu jouse u hi Pathen akon thuthot (Message/הודעה) ahi, Emuna suhthou (Stimulate/התעוררות) nading leh amatoh kinai thei nading ahi. Hichi thuthot, pathen akon hethei lou hochu Pathen in thuthot ging dew (Louder/חזק יותר) athot in hichi thuthot ging chu vangsetna le dana ngan ahi jiu ve. 

  • Example  - Mi inn nache teng kot ol cha nakeu a ajah lou ule naha kiu tabang ahi.
  •  Example - Minu le mipa in jong achate lah a sei ngai chuleh ahiding bang a chon hochu aphoh poi. Ahin, pho kisan ngai lou chapang chu ajonaleh ajep lo ji uvin ahi.

Chima bang chu Pathen in Emuna nei mi (Pathen toh tahsan) chu thuthot len tah athot pon ahi. Emuna nei lou Pathen akon thuthot pa jalou, hetheilou ho vang Pathen in thuthot pachu gin deu in an thot gi e, ajih chu Pathen in eilungset jih uva lamdih lou ijut teng uleh itho doh u ahi. Rabbi Nachman in hitin eihil uve (Likutei Moharan 1: 206) Pathen in lamdih lou jun hochu akou khang pei pei e lamdih ajut thei nadin. (Midrash Mishli 22) "Michingpa chu awthoulou (Whisper) athu kisei ahethem thei in ; Miching lou vang jep angai cha e."

Pathen mi lungset 

Pathen in ilungset nau mipa khat in acha lamdih a apui tabang ahi. Pathen in ilungset jih uva lamdih pui thei nadia hahsat nale geithei najong ituh kha jiu ve ahin ajo naleh hichi hahsatna hochu eima phatchom nading bou ahi. Chachamim ten tihin a sei uve (Masekhet Arachin, 16b) Pathen in mihem khat chu donlou in ahinkho ama dei tabang chet in, ni 40 mansah leh ahunglhung ding Olam Haba achan munding jouse aki man sah thei ahi. Hichijih achu ichung uva hahsat na len tah tah itu teng ule Pathen in Olam Haba ichan mun u imansah nalou dia ithuh sah u ahi. Hahsatna natu pachu Pathen in navetup jing nalai e tina ahi.

Example - Chapa khat chu amadia pha aki het nailou. Ahin, ajilkung pu/jiljung pi in amadia phachom ding pachu ahet pih e. Hichijih chun chapang pachu lekha sim ngap hih jongleh ahambol in asim sah tei tei e; exam pass ding adei jih in. Jilkung-pu chun chapangpa chu ni 40 amadei tah in chon sah leh lekha asim lou ding, exam ahung lhun teng sutding ahet lou ding ahi. Jilkung-pu in chapangpa aha hambol chan achu alungset/akhoh sah lai ti avet sah e.

Thiljouse in ajih anei e

Mihiem khat chu Lasathem (Singer/זמר) in hung pieng henlang leh alhagao adia suh sit thei tam tah anei leh Pathen in hichi mihiem pachu aw ngai lou apih ding ahin thepna jat chom khat apih ding ahi. Tahsah bukim lou a pieng kisan hojong amale ama phat chom nadia hitiachu pieng ahi. 

  • Example - Golse (Athlete/ספורטאי ) kichem khat chu a coach pan hepina bei a, nasatah a training apeh teng athlete pachu alung ahang poi ajih chu ama lolhin thei nadia ahabol ahi jih ahi. Eima lhagao Olam-haba le aphat chom nadia Pathen eima toh kituh a ipieng sah ahi.
  • Example - Student khat chu Principle pan akum toh kituh/ajo ding class a atou sah bang a Pathen in eitoh kituh pen ding gong (Image/דמות) a ipieng sah ahi.
  • Hichi dinmun a, doh thei chu Pathen in thiljouse agon ahile ipi ham kei kin (Duty/חובה) ?

Mihem kin chu asem pa gel doh ding asem pa toh kinai ding tichu ahi. Pathen in thiljouse agon sa ahi ahin mihiem khat chu "Tzadik" hiding "Rasa" hiding vang amakhut in aki ngap sah e. Principal pan student pa ajoding class agon pih in. Ahin, exam phat le vang amakhut a thil jouse aki ngai tai.    

_____________________________

Comments
* The email will not be published on the website.
I BUILT MY SITE FOR FREE USING