בס״ד

Parashat Vayigash

Parasha
Bereshit 44:18 - 47:27  
Haftara
Ezekiel 37:15 - 28

_____________________________

Introduction

(הקדמה)

Vayigash kity thucheng hi “ajuonlut/anailut” tina ahi. Yosef in achapa Menashe chu asopite tumbu sunga changhum leh asum'u ahet sah in chuleh alhumpen pa Benyamin tumbu kam ah vang a chang choh nading sum leh dangka khawn (Gvia hakesef) ahet sah e. Chuin Yosef in asopi te dangka-Khawn gu in angoh in Benyamin aki heden kiguot in hijieh chun alhetdoh ding in Yehuda in Yosef kuom ajuonlut in ahi. (ויגש אליו יהודה)

Yehuda leh Yosef kinil na 

(הויכוח בין יוסף ויהודה)

Yosef in asopite kuom ah “Khawn choidoh pa chubou suoh a kanei ding nang ho dang sie vang lungmong tah in na pau kom juon tauvin” aty. Yehuda in adonbut in hitin asei e “Kasopi pa’u Benyamin jao lou a kapa’u inn kaki le uleh chamna umding nahi sah ham?”(ב״ר צג, ז)

Yehuda in Yosef kuom a Benyamin athum achun kiguot dan jat 3 anei e. (מדרש לקח טוב מ״ד י״ח) Pathen in akithupi nading a taona aman, Kamdam sel a Yosef ahoupi, Anop lou khah le gal bol dia jong kiging sa a um. Hichi dimun ahi Benyamin puidoh nadinga Yehuda’n ahinkho kisan phal ngam a pang ahi tai. Yehuda alung ahung hang in aw kithong tah in apeng in, a aw chu Parsa 400 a gamlha injong akija e. Yosef in Yehuda lunghang ahet phat in akicha tai “Ei tha ding ahitai” tin agel e.  (שם ״אוי לי שמא יהרגני״)

Yehuda lunghan nachu ipity het thei ham? Amit teni akuon thisan along in, khan khat in asei leh alungchan mul in asongkhol thup 5 chun ahin sun keh e. (שם ״ויש אומרים כמין שלטי הגיבורים, וחמשה לבושים היה לובש, נימה אחת היתה לו בלבו כיון שהיה כועס היה קורה את כולם״)

Yehuda in achemjam alui doh kiguo in hinlhah achempai akuon in alui doh thei poi chuin “hichipa hi tzaddik hinte chijieh ahi Pathen in apanpi ahi” tin agel tai. Hijieh chun Yehuda in akiguot dan akhel in aw nem in atao tho tai. Yehuda in “Kapu ipi dinga kabuon uva nasuoh dia kaki pieh doh na’u neisan pieh lou a Benyamin khel khel nasuoh dia nadei lhen ham?” tin adong in, ginmona khat anei e. Yehuda'n athusei abanjom toh kop in Yosef kichat nadin hitin asei e "Benyamin hi bol khiel nei lou ahi, ka tumbu sung uva sum heng jong nangho nahiu've chuleh dangka khawn heng jong nangho nahiu've! nathil bol uhi gotna chang lou dia nakigel ham? Benyamin pi (Grandmother/סבתא) Pharaoh in jan khat sieh sieh ahendan jieh a a'innsung pumpi gotna chang ahi, chitobang thil suoh chu nachunga asuoh ding nadei louleh kichih thei in! Benyamin pa'n sapsietna thucheng khat seh alha jieh in Benyamin nu in thina atuo lo e hijieh chun gaosap na thucheng khat seh a thi thei nahi kihet in. Kasopinu'u Dinah phu lah nan keileh kasopipa in Shchem khopi sung jouse kathat chai lhon e, numei jieh abon hichan kabol thei lhon leh kasopi pasal (Benyamin) dinga kabol kit lou dia nagel ham?" (מ״ר צג, ה) 

Yosef kuom a Yehuda in houlim na anei achun asopite jouse in thip chet in a'ngai uve ajieh chu Yosef hi Egpty te gam vaihawm ahin chuleh Yehuda hi asopi te lah a leng ahi. Amani kihou nachu jaa na neitah in angai uving koima akikum pouve. Atah pen Reuven kisan jong akikum poi. (ב״ר צג, א)

Hitichun Yehuda in ahoulim nachu abanjom peh in hitin asei e "Mi asang aja changhum cho in ahung in hinlah koima hitin nakhuolchil poi, keiho hi nachanu kichenpi dia hung kahiu ham? Ka innsung chanchin'u hibang a nakhuol hi? Nathudoh jouse la thudih tah in donbutna kapie uvin. Kanaopa'u in insung khat a pienpi asopi vang athi tai, Nusung khat pieng ama changseh hing ahijieh in apa'n alungsiet behseh jieng in ahi. Keihon kanaopa'u apa adalhah theilou thu kasei uve ajieh chu hin dalha jieng leh apa thilo tah beh ding ahi"

Yosef in apa lunggentheina ajah chun adoujou pon hijieh chun atou lha tai, Yosef in Yehuda kuom ah "Ipi dinga nasopite jouse thipchet a nang bou nahoulim ham?" Yehuda in "Kapa kuom a kanaopa'u kanung lhut louleh olam haba leh olam haje a chamun nei louding liu a kitepna kanei ahi, achuti leh ipity ama jaolou a kapa innsunga kaki nungle thei ding ham?" Yosef in "Na sopi dang pa'u bon mona nei lou a najuhdoh uva, napa'u kuom a gamsa hang in atha ahe nati thei ule hichi nasopi pa'u guchat bolpa dinga ipity naseithei lou diu ham??" 

Yosef in Yehuda thusei jouse mo achan sah in hijieh chun Yehuda alung ahang in Egypt pumpi tha chai keiding aguo tai, Yehuda in Egypt sunga kho ijat um am ti veding in Naftali asol in chuin Naftali in aga ve in, "Egypt sung hop 12 a aki hawm e" tin thu ahin lhut tai. Yehuda in "Ken hop 3 kachang in sat in katin, nang hon hop 1 cheh sat uvin" aty. Yosef injong gam lailung pen (Capital city/עיר בירה) ventup nading in Pharaoh thu athot in Pharaoh in sapei 300 ahin sol pieh e. Yehuda in sepai ho amu phat in apeng in, a aw aging beh seh in Yosef alal touna akuon akhilha in, Sepai 300 ho jouse jong ahatu'u akhilha gam in chuin ajam mang jel tauve. (יל״ש צג, ח) Yosef hichi dinmun achu a'nga be theilou ding akihet in hijieh chun ama leh ama aki phuon doh a ngai tai. 

Yosef kiphondoh na 

(יוסף מגלה את עצמו בפני אחיו)

Yosef in Egypt mite jouse chu asoldoh in chuin asopite jah a "Nasopi athi tai nati pa'u chu thi mong mong hitam?" asopiten "Henge!" ti'n abonbut uve. Yosef in "Milepchi, mijou nahi'uve najuh doh pa'u nasopipa'u chu ken kana kichoh e" aty in hichun Yosef in "Yosef ben Ya'akov" tin akou tai. Asopite jousie akihei lele uvin ave tauve. Yosef in "Hoilai navet uham? kei najuh doh pa'u Yosef chu kahe" Asopite jouse chu ajahcha behseh uvin thucheng khat cha seiding ahe tapouve. 

Hichi akuon jildoh thei chu, Yosef in asopite kuom a "Najuh doh pa'u, nasopipa'u Yosef chu kahe" tia asei mei mei abon asopiten jachatna nasahtah anei uva, seiding khatcha anei lou uleh, Pathen in ichung thu'u atan tieng ichan'a jachatna kithuh ding ham?! "Lifnei mi ata atid latet din ve khesbon lifnei Melekh Malkhei haMelachim, HaKadosh Baruch Hu" (משנה אבות פרק ג משנה א)

Yosef in asopite kiphatlam nachu ahet in hijieh chun "Pathen in vaihawm ihisah jieh hi nangho sanga thiemjo leh chingjo kahi jieh eipoi, ajieh nei a Pathen in aguon ahi, tua hi kil hah na kum 2 chan na bou ahinalai in nehding inei thei nadiu, ikihin suo nadiu a Pathen in kei Egypt a ina sol masat ahi"  Pharaoh injong Yosef thu aja in Yosef in Egypt adalhah ding ham ti'n akicha e. Chuin, Pharaoh in Ya'akov joh Egypt a puilut ding in aguong e. Pharaoh in Yosef kuom ah "Nasopi techu napa pui in sol tan, Egypt sunga mun hoipen Goshen mun a kachen sah ding ahi" tin asei e. Hitichun, Yosef in asopite chu apa kuom a Yosef ahing nalai e ti seiding leh Egypt a apa pui lha ding in alhadoh tai. Yosef in ahin (Alive/חי) nahlai thu apa'n atahsan lou khah le halacha ahil nukhah pen "Agla Arufa" sei le'u chun tahsan tante tin asopi jah a asei e. (Yosef hi apa'n asopite jousie sanga a Torah aha hil joh jie ahi). Yosef in asopite alhahdoh chun "Lamkah dungah kinapa hih hiel uvin" aty

Ya'akov in Yosef hin nahlai thu ahet doh

(יעקב מגלה שיוסף חי)

Asopite jouse chu akinung le uvin hinlah koiman apa'u kuom a Yosef hin nahlai thu asei ngam pouve hijieh chun Asher chanu Serach asol tauve. Serach hin tumging (Harp/נבל) atum ji hi, tumging tum pum in "Yosef ahing nalai e" ti thucheng hochu la in asah tho e. Ya'akov akipah in Serach chu "Hing suot in lang thina tuh hih beh in" tin bracha abuh tai, hichi bracha jal chun Serach chu leng David khang chan ana hing in chuleh ahing a Gan Eden ana lut e. (מדרש ספר הישר ויגש,ט)

Serach to Ya'akov kihoulim laitah chun asopite'n jong anai lut uvin Yosef hin nahlai thu chu asei tauve, hinlah, Ya'akov in achapate jousie khat cha atahsan tapoi hichie hi gotna ahi, Yosef athi tai ti'a asongkhol keel thisan a kidielhop ahin choi uva ajou asie jieh uva tua thutah asei phat uva jong tahsan na chang jou   talou'u ahi. "Agla Arufa" aphah poh phat uvin bou ahintah san bep e. Ya'akov in Yosef thisan mat von ahung kichoi lut chu Pathen thil bol hi kana lungdong lheh in hinlah ama'n Pathen atahsan jieng in hijieh chun Pathen Sechina in aum pi jieng in ahing nalai e. Ya'akov in Yosef Egypt vaihawm ahi sang in tzaddik ahi nahlai chu akipa pi joh in ahi. 

Mussar - Apa'u Ya'akov in Yosef Egypt vaihawm ahi sanga tzaddik ahi akipa pie bang achu Juda pasal jousie in achapa te lhagao lang joh akhoh sah pieh'u angai e. Tekahnan mipa khat in achapa chu football peh thiem, La sa thiem ahiding sanga Torah thiem ahiding joh akhoh sah joh angai e.

____________________________

  • LeRefuah Shlema Vered bat Sarah ve kol mispakhtah
  • Lehatzlakhat Isca bat Sarah se'titkhazek ba'avodat Hashem
Comments
* The email will not be published on the website.
I BUILT MY SITE FOR FREE USING