בס״ד

Parashat Vayigash

Parasha
Bereshit 47:28 -50:26  
Haftara
Melachim I 2:1-12

_____________________________

Introduction 

הקדמה

Vayechi kity thucheng hi “ana cheng in” tina ahi. Hoilai a koi cheng ding kiseina ham? Yaakov in achapa Yosef ahin nah lai ahet doh toh kilhon a kiel hah jieh a Egypt gam a cheng dia achi kiseina ahi. Bereshit 47:28 “Egypt gam ah Yaakov chu kum sawm le sagi ana cheng in..”

Yaakov in Eretz Israel a a'kivui nadia thumna anei 

בקשתו של יעקוב אבינו להיקבר בארץ ישראל

Rasha khat chun ahinkho nopsah nan amang ji in chuleh genthei naleh hahsatna’n aban ahin jom jie hinlha tzaddik pa'n vang hahsat naleh gentheina athuh masa in chuleh nuopsahna’n aban ahin jom jie, Yaakov in jong achapa Yosef puldouna’n kum 22 ana mang in chuin Egypt ah Yosef vaihawpna nui ah lungmong tah in kum 17 ana mang e. 

Kum 17 jou chun Yaakov in athi kuon in achapa Yosef akou in “Ka malpi nuoi ah na khut koi inlang, Egypt gamsunga nei vui louna dingin ki hahsiel in, Ka pate toh ka lupkhawm ding ahi; Egypt gam akuon in ei podoh inlang ka pate lhaan (Machpela/מכפלה) mun ah nei vuiyin Bereshit 47:29". Ipi dinga Yaakov chu Israel sunga kivui nuom ham? Ajih phabep aum e - 

  • Chachamim ten thawkit nikho (Techiyat haMetim/תחיית המתיים)tieng Israel gamsunga kivui jouse thou masapen diu ahi, gam pam a kivui jouse chu leisiet nui a hung kilih phei diu Israel sunga thou diu ahi. Hichi ahung kilih nau achu nat (Pain/כאב) athuh diu ahi. (ב״ר צו, ה)
  • Yaakov chu Egypt ah ana kivui taleh khunung leh Am-Israel ten Egypt chu agam'u ahisah diu ahi. Yaakov Egypt a alhun jou apat kiel abeitah jieh a Egypt mite’n athinung leh alhan chu siemthu pathen a ahin man uva ahou diu adei lou jieh ahi (ב״ר עו, ג)
  • Egypt a gotna 10 aum tieng hit (lice/כנים) in mithi tahsa jouse abop ding asuoh genthei ding ahi. (ב״ר עו, ג)

Ahithei leh mihiem in tzadikkim te kuom a akivui nading a aki guon angai e. Tzadikkim te toh kivui khom khom chu amaho toh thou bom diu ahi (ר׳ בחיי בשם חז״ל). Yosef aki hahsiel in, chuin Yaakov akinepna alolhing tai hijieh chun achunga um sechina lang anga in Pathen kuom ah kipathu asei e. Eihon ipu apate’u bang in Pathen toh kihou theina gao nei leu hen hinsot nading nop sah nading bou ikithum thum kuom diu ahin, amahon vang hahsatna ngan akithum uve ajieh chu hichi leisiet hi olam haba a chanmun nei thei nadinga hung kipieng ahi ti ahe theim uve. Hichi leisiet a nopsa sang’in olam haba a nupsa ding adeijo uve. Gemara Masekhet Pesachim 50a akhun Rabbi Yehoshua ben Levi chapa Rav Yosef athi in ahung thah thaw achun apan ipi namu am tin adong e aman “olam hafukh rayity” “Leisiet kibungbutun kamu e” hichi leiset a nuomsa jouse in genthei athuh uvin hinlah hichi leiset a hahsat thuh jouse in nop sahna athuh uve aty. Chuin Rabbi Yehoshua in achap kuom a nathil mu chu atah joh ahi. Olam haba a nupsah nachu nupsahna tah ahi, hichi leiset a nuopsah na vang nupsahna dihta eipoi aty. 

Ipu ipate’u uvin leisiet a hahsatna akithum tho uve - 

  • Avraham khang achu mihiem jouse athi takah sie in amel achapang e chunin Avraham in ahan le khangthah kihet khan thei nading in Pathen kuom ah teh mel athum in chuin Avraham ateh in hichi akuon chun mihiem ateh thei pan tai.
  • Yitzchak khang lai achun nat (Pain/כאב) thuh kity hi ana umpoi, hijieh chun Yitzchak in Pathen kuom ah “Mihiem in leiset a natna thuh khalou a athi leh meidil a anat thuhding sang val ding ahi” aty in hijieh chun Pathen kuom a natna/hahsatna akithum in chuin Yitzchak amit acho tai. 
  • Yaakov in Pathen kuom ah “mihiem na (Sick/חולה) manlou a athi leh achate toh kivailhah man lou diu ahi” aty in hijieh chun Pathen in Yaakov anat sah masat in, athi masang in akivui nading mun achate kuom ah aksei man e. 
  • Leng Chizkiyahu in Pathen kuom a “mihiem athi nikho chan a damsel a aum leh kisiem thah (Teshuva/תשובה)  man louding ahi” tin asei e hijieh chun Pathen in Chizkiyahu natna athuh sah in, teshuva abol man nadin athisah poi.

Yaakov in Efraim leh Menashe phatthei abuh

יעקוב בירך את אפרים ומנשה

Yosef in apa damlou thu aja in, chuin ajinu Osnat in phattheina kithum ding availhah e. Tzaddik khat vangbuh nachu Hashem tah in avang buh natoh kibang ahi (מדה״ג מח). Yaakov in achapa teni Efraim leh Menashe apui in apa heng ah phattheina kithum dingin Goshem khopi ah achie tauve. Yosef in apa heng ah thum nuom 2 anei e - 

  • Efraim leh Menashe jong phung 12 holah a pansah ding 
  • Rachel Machepela polang a kivui lunglhai louna aphuon doh.

Yaakov in Yosef thungeh nachu ani in donbutna apie e 

  • Pathen in kakuom ah "Chipha'n lang pung inlang chitin namtin nang a kuon in pieng doh hen (Bereshit 35:11)" aty achun nanu (Rachel/רחל) in Benyamin avop laitah ahi, Benyamin kachapa nukhah pen ahileh Pathen in koi aseina ham? Chapa 2 hung pieng doh ding aseina ahi - Efraim leh Menashe hi Reuven leh Shimon dinmun kibang anei ding ahi chuleh Eretz Israel sunga jong kibang chet a chamun anei lhon ding ahi.
  • Rachel Machpela polang a kivui chung chang achun Yaakov in hitin asei e "Nanu adia kana bol lou khat nahieng a kathum jieh a nanu thu nahin geldohkit ahi hinlah nahet ding khat chu nang in nanu Machpela sung a akivui ding nadei tobang chet achu kenjong Machpela a kakuom a kivui dia kadei ahi". Yosef in "Machpela sunga kahin puoh lut thou thou ding ahi" aty hinlah Yaakov in ale donbut in "Hichi chu nabol thei lou ding ahi ajieh chu Hashem thupieh dung jui a Beith Lechem a kivui ahi. Ahung lhung ding nikho leh Nevuchadnetzar jieh a Israel chate vahmang a hung um tieng uleh avamang namun uva Rachel lhan ahin jotpa diu chuleh Rachel in Pathen kuom a hepina athum pieh ding, Pathen in Rachel taona asan pieh ding ahi. 

Hitichun Yaakov in Yosef thungeh 2 chu adonbutna apieh chai in Efraim leh Menashe phatthei abuh gut in hinlah a phatthei buh gut chet achun Ruach Hakodesh in Yaakov adalha tai ajieh chu amani akuon hung pieng doh ding leng 2 aum in hichi leng teni chun siemthu lim (Avoda zara/עבודה זרה) ahin hou lhon ding ahi. Menashe akuon Leng Yehu ahung pien ding chuleh Efraim akuon Leng Achav. Yaakov in kho amulou jieh in atu teni chu atham in achop in hinlah Ruach Hakodesh ahung kile dih tapoi chuin Yaakov in phatthei abuh thei lou phat in Yosef chu thu dang dang in ahoulim pie tai, Apa'n phatthei abuh thei lou chu Yosef in ahe in hijieh chun achapa teni toh Ruach Hakodesh hung kile nading in Pathen kuom ah atao tauve. Sechina ahung kile in chuin Yaakov in atu teni chu phatthei abuh tai. Efraim leh Menashe phatthei kibuh nachu tuni chan a mi'nule pate'n achate'u pasal ho phatthei abuh nauva amang nalai uve "Yesimkha Elohim ke'Efraim veki Menashe"

______________________________

  • Le ilui nishmat Rivka Khongsai bat Sarah z"l
  • LeRefuah Shlema Vered bat Sarah
Comments
* The email will not be published on the website.
I BUILT MY SITE FOR FREE USING